Çocuğunuzun Baş Ağrısına Bu Belirtiler de Eşlik Ediyorsa Dikkat!
Gündelik hayatta en sık yaşanan sağlık sorunlarından biri de baş ağrısıdır. Baş ağrısı yetişkinlere özgü sanılsa da aslında çocukları da etkileyebiliyor. Fakat ebeveynler bu şikâyeti göz ardı edebiliyor ve ağrı kesici etkisi bulunan ilaçlar işe yaramadığı zaman ve çocuğun günlük hayatı etkilenmeye başladığı anlarda doktora başvuruluyor. Oysa, migren tipi baş ağrıları çocukluk döneminde başlayabiliyor veya basit bir baş ağrısı ciddi problemlerin habercisi olabiliyor. Bu nedenle şikâyetleri hafife almamak ve çocuklarda baş ağrısı şikâyeti olduğu zaman mutlaka hekime başvurmak gerekiyor.
Çocuklarda Baş Ağrısının Olası Nedenleri
Yapılan araştırmalara göre, çocuklarda okul öncesi dönemde baş ağrısı görülme sıklığı %24 iken, bu oran ergenlikte %75’lere kadar çıkıyor. Çocuk nörolojisine ilk kez başvuranların %10 ise baş ağrısı şikâyetiyle muayene oluyor. Yine yapılan araştırmalara göre, çocuklarda baş ağrısının en sık karşılaşılan sebeplerinden birinin de migren olduğu ve çocukların %3-10’u kadarını etkilediği düşünülüyor. Dolayısıyla rakamlar böyleyken, çocuklarda baş ağrısını çok da hafife almamak gerekiyor.
Migren dışında diş çürükleri, kulak iltihabı, burun tıkanıklığı, ateş gibi nedenlerle baş ağrısı oluşabileceği gibi açlık, stres, bedensel gerilim ve gözün aşırı yorulması da baş ağrısı şikâyetine neden olabiliyor. Aynı zamanda viral veya bakteriyel enfeksiyonlar (sinüzit, grip vb.) baş ağrısına yol açabiliyor. Enfeksiyonun tedavi edilmesiyle baş ağrısı da çoğu zaman ortadan kalkıyor. Baş ağrısı şikâyetiyle hastaneye başvuran çocukların çok ufak bir kısmında ise yapılan tetkikler sonucu menenjit, beyin tümörü, damar tıkanıklıkları, kanama veya su toplanması gibi ciddi hastalıkların tanısı konabiliyor.
Migren Çocuklarda da Görülebiliyor
Sık, uzun süreli ve çocuğun günlük aktivitelerini olumsuz etkileyecek kadar şiddetli ağrılarda mutlaka çocukların çocuk nöroloji uzmanı tarafından muayene edilmesi gerekiyor. Muayeneye ek olarak doktor gerekli görürse beyin tomografisi, MR ve kan tahlilleri ile kesin tanı konabilir. Muayene ve yapılan testler sonucu, altta yatan herhangi bir neden saptanamazsa, bu durum nedeni bilinmeyen baş ağrısı olarak değerlendirilir. Böylesi durumlarda ise ya migren ya da gerilim tipi baş ağrısından şüphelenilir. Migrenin kalıtsal bir rahatsızlık olduğu düşünüldüğünden, özellikle ailesinde migren öyküsü olan çocuklar ve test sonucunda herhangi bir soruna rastlanılmayan çocuklarda, aşağıdaki belirtiler de varsa migren teşhisi koyulabilir.
Çocuklarda migren belirtileri yetişkinlerle benzerlik gösterir fakat ataklar daha kısadır. Ağrı genellikle zonklayıcı şekildedir ve basınç hissine benzer. Bu şiddetli ağrıya mide bulantısı, kusma, ses ve ışıktan rahatsız olma gibi belirtiler eklenebilir. Okul öncesi dönemdeki çocuklar ağrıyı çok fazla tarif edemeseler de ebeveynlerinin gözlemleriyle belirtiler göze çarpabilir. Örneğin çocuk başının ağrıdığını söylüyor ve üzerine en sevdiği oyunu yarıda bırakıyorsa, daha loş ortamlarda durmak istiyorsa, solgun, huzursuz ve ağlamaklıysa ağrısının şiddetli olduğu ve doktora gidilmesi için bunların uyarıcı bir sinyal olduğu söylenebilir. Aynı zamanda ağrının 1 saatten uzun sürmesi, alın ve şakak bölgesinde yoğunlaşması ve uyuduğunda geçmesi gibi durumlar da migren tanısını desteklemektedir.
Çocuklarda Baş Ağrısı Tedavisi
Yapılan incelemeler sonucu baş ağrısına neden olan bir durum saptanırsa, o hastalığa yönelik tedavi planlanır. Eğer bir tanı konulamadıysa ve migrenden şüpheleniliyorsa, hemen ilaç tedavisine başlamak yerine, öncelikli olarak ağrıyı tetikleyen nedenleri bulmak ve onları ortadan kaldırmak doğru olacaktır. Örneğin; uyku düzeni kurulmalı, uzun saatler aç kalınmamalı, kafein ve kakao içeren gıdaları sınırlandırmalı, telefon veya tabletten uzak durmalı, aşırı hareket engellenmeli, temiz havada yürüyüş yapılmalı ve strese neden olabilecek durumlar ortadan kaldırılmalıdır. Bu önlemlere rağmen ağrı devam ediyorsa hekim tarafından koruyucu ilaçlar reçete edilebilmektedir.
Tedaviyi Destekleyici Öneriler
Çocuğunuzun baş ağrısının altında yatan herhangi bir neden bulunmazsa ve migren veya gerilim tipi baş ağrısından şüpheleniliyorsa, doktorunuzun uygulayacağı tedaviye ek olarak aşağıdaki öneriler ile atak sırasında çocuğunuzu rahatlatabilirsiniz.
- Çocuğunuzun gün içinde yeteri kadar sıvı almasına dikkat edin. Unutmayın, susuzluğun ilk ve en önemli belirtisi baş ağrısıdır.
- Ağrı esnasında uygulayabileceği nefes egzersizleri öğretebilirsiniz.
- Kan akışını hızlandırmak için doğal yağlar ile boyun, omuz ve kafasına masaj yapabilirsiniz.
- İhtiyaç duyduğunu hissederseniz buz torbasından faydalanabilirsiniz.
- Çocuğunuzun sigara dumanına kesinlikle maruz kalmasını önlemelisiniz.
- Yalnızca doktorunuz önerdiyse ağrı kesici ilaçlar kullanmalısınız.
- Hangi Durumlarda Acilen Doktora Başvurulmalı?
Baş ağrısı günlük yaşam kalitesini oldukça düşüren, çocuklarda ders verimliliğini azaltan önemli bir rahatsızlıktır. Bu nedenle tüm baş ağrılarının tıbbi özen istediği unutulmamalıdır. Özellikle uzun süreli ve şiddetli baş ağrısı şikâyetini dile getiren çocuklar, mutlaka bir çocuk nöroloji uzmanı tarafından muayene edilmelidir. Bazı belirtiler ise daha hızlı aksiyon alınması açısından belirleyicidir. Örnek vermek gerekirse;
- Çocuğun gözünde kayma varsa,
- Ağrıdan yerinde duramıyorsa ve çok hırçın davranıyorsa,
- Gece uykusundan uyandıran bir baş ağrısıysa,
- Yürüyüşünde sendelemeler görülürse,
- Fışkırır tarzda kusması varsa,
- Ağrı daha çok ense bölgesindeyse ve giderek şiddetleniyorsa,
- Ağrı şikâyeti bir travma sonucu başladıysa,
Herhangi bir yerinde güç kaybı veya uyuşma hissediyorsa zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.