0 – 6 yaş arası dönem, her açıdan olduğu gibi zekâ gelişimi açısından da bilhassa önem taşıyor. Çünkü bu dönemde aslında çocuğun geleceğinin temelleri atılıyor. Ebeveynlerin ise bu dönemi verimli bir şekilde geçirmek ve bebeğin zekâ gelişimini desteklemek için oyun gibi araçlardan faydalanmaları gerekiyor.
Hazırladığımız yazıda; çocuğunuzun akıl ve mantık yürütme, strateji oluşturma, problem çözme, el becerileri ve yaratıcılığını geliştirme gibi kazanımlar elde etmesini sağlayacak, zekâ gelişimini destekleyecek çocuk oyunlarına yer verdik.
Zekâ geliştiren oyuncaklar denildiği anda hemen hemen herkesin aklına ilk gelen şey Lego oluyor. Lego oyunları, ufak parçaları birleştirip yeni bir nesne oluşturma ilkesine dayanıyor. Her yaş grubuna göre özel olarak hazırlanan Legolar, çocuklara yaratıcılıklarını geliştirmeleri için mükemmel bir fırsat sunuyor. Aynı zamanda parçaları takıp çıkarırken el-göz koordinasyonları gelişen bebekler, inşa sırasında analitik düşünme ve problem çözme gibi beceriler de kazanıyor.
Yeni yeni ayakta durmaya başlayan bebekler için hem eğlenceli hem de öğretici bir oyuncak olan aktivite masalarından, bebeklerin özellikle kavramları öğrenmeleri için faydalanılıyor. Her markada ufak tefek farklılıklar olsa da aktivite masaları genel olarak harfleri, şekilleri ve hayvanları öğretmeye yönelik oyuncaklardır. Müzik özelliği ile bebeklerin fazlasıyla ilgisini çeken aktivite masaları, onların problem çözme yetenekleriyle birlikte el becerilerinin gelişmesini de sağlıyor.
Okul öncesi eğitimde önemli bir yeri olan ahşap bloklar, ailece oynanabilecek en keyifli oyunlardan biridir. Çeşitli geometrik şekillerden oluşan ahşap bloklar, en başta çocuklara kare, dikdörtgen ve üçgen gibi şekilleri öğretiyor. Çocuğu yeni bir şeyler inşa etmeye yönlendirdiği için yaratıcılığını ve hayal gücünü destekliyor, denge kavramının öğrenilmesini sağlıyor. Bununla birlikte kas gelişimi için mükemmel bir oyuncak olan ahşap bloklar, çocukların el – göz koordinasyonunun gelişmesine yardımcı olurken, düşüncel gelişimlerini de destekliyor.
Zekâ geliştirici oyunlar dediğimiz anda akla ilk gelen oyunlardan biri de hiç kuşkusuz ki yapbozlardır. Her yaş grubuna göre özel olarak tasarlanan yapbozlar, bütün – parça ilişkisi kurmayı sağlamanın yanında analitik düşünme becerisi de kazandırıyor. Hatalı parçayı tespit edip, gözlem ve deneyim ile doğru parçayı yerine oturtmaya çalışmak, çocukların zekâ gelişimini destekliyor. Parçayı bitirip anlamlı bir bütün oluşturduğunda ise çocuğun motivasyonu yükseliyor ve özgüven kazanmasını sağlıyor.
Tarihi çok eskilere uzanan geleneksel Mangala; akıl oyunları seven her yaştan insanın ilgi duyduğu bir oyun olarak karşımıza çıkıyor. 5 – 6 yaş itibariyle oynanabilen Mangala, taş atlatma tekniğine dayanıyor. Herhangi bir oyuncunun taşları bittiğinde ise oyun sona eriyor. Anadolu’da köçürme ismiyle de bilinen Mangala, analitik düşünme, hafıza ve hızlı karar alma yeteneklerinin gelişmesini sağlıyor.
6 yaş ve üzeri çocuklar için en eğlenceli oyunlardan biri olan Jenga, dikdörtgen prizmaların üst üste dizilmesiyle başlıyor. Tek tek çekilen her prizma, kulenin en üstüne yerleştiriliyor. Çekme veya üste yerleştirme sırasında kuleyi deviren oyuncu ise yanmış sayılıyor. Stratejik düşünme, denge ve fiziksel beceri gerektiren bu oyun, çocukların bol bol beyin jimnastiği yapmasına olanak tanıyor.
Hesap makinesinin atası olarak görülen Soroban, günümüzde mental aritmetik için kullanılıyor. Mental aritmetik eğitimi alan çocukların saniyeler içinde, kalem ve kağıt kullanmadan sayısal işlemleri yapabildiği biliniyor. Okul öncesi eğitimde de önemli bir yeri olan Soroban çalışmaları, 3 yaş civarı başlayabilir, ilerleyen yaşlarda ise tam anlamıyla öğrenilebilir. Alzheimer hastalığının tedavisinde de kullanılan Soroban, çocuklara görselleştirme ve zihinsel beceri anlamında pek çok oyunun sağlayamayacağı katkılar sunuyor.
Akıl küpü veya rubik küpü gibi çeşitli isimlerle de adlandırılan zekâ küpü, büyük küçük herkese hitap eden çok keyifli bir oyuncaktır. Her yaş grubuna göre farklı seviyelerde üretilen bu oyuncak, aynı renge sahip olan yüzleri aynı yüzeye toplamaya çalışarak oynanıyor. El – göz koordinasyonunu sağlamaya yardımcı olan rubik küpü, aynı zamanda kişiyi hızlı ve analitik düşünmeye teşvik ediyor.
Katamino, pentamino isimli tetris parçalarına benzeyen yapılar ile oynanan bir zekâ oyunudur. Bu parçaları bir araya getirip, anlamlı farklı parçalar oluşturma esasına dayanıyor. 5 yaş ve üzeri çocuklar için tavsiye edilen Katamino oyunu, çocukların analitik düşünme becerilerini ve konsantrasyon yeteneklerini geliştirmeye yardımcı oluyor.
