Bebekler Neden Kusar? Kusmaya Ne İyi Gelir?
Bebeklerde kusma, özellikle yeni annelerin çok sık karşılaştığı bir problemdir. Genellikle emzirme sonrası veya bebek mama ile beslendikten hemen sonra görülür. Yaşamın ilk aylarında rastlanılan bu durum, çoğu zaman ciddi bir probleme işaret etmez ve bebeğin yemek borusuyla midesi arasındaki sfinkterin henüz olgunlaşmaması sebebiyle meydana gelir. Ancak bağırsağın tıkalı olması, doğumsal metabolizma hastalıkları veya enfeksiyonların da kusmaya neden olabileceği unutulmamalıdır.
Bebekler Neden Kusar?
Kusma; mide içeriğinin ağızdan çıkarılması olarak tanımlanabilir. Ağız yoluyla alınan toksinlere karşı vücudun bir savunma mekanizması olduğu düşünülen kusma eylemi, pek çok organı ilgilendiren hastalıkların habercisi veya uygulanan tedavilerin yan etkisi olabileceği gibi bazen de ciddi bir nedene bağlı olmadan gelişebilir. Önemli olan kişinin yaşı, kusmanın miktarı, şiddeti ve başka belirtilerin eşlik edip etmediğidir.
Bebekler, yaşama adapte olma süreçlerinde sık sık kusabilirler. Özellikle ilk kez anne baba olan ebeveynleri oldukça endişelendiren bu problem, altta yatan herhangi bir rahatsızlığın belirtisi olabileceği gibi geçici ve normal bir durum da olabilir. Sağlıklı bebekler, az miktarda beyaz, mukuslu ve köpüklü kusabilirler. Çok sık olmamak kaydıyla ağız dolusu kusmaları da normaldir. Bu durum genellikle beslenmenin hemen ardından veya 1 saat sonra görülür. Sebebi ise çoğu zaman yenidoğan bebeklerin yemek borusuyla mide arasındaki sfinkterin yeteri kadar olgunlaşmamış olması ve kasılma yetersizliğidir. İlerleyen aylarda ise yapılan beslenme hataları bebeğin kusmasına neden olabilir. Örneğin; biberon ile beslenen bebeklerde hava yutulmasına bağlı olarak kusma gelişebilir. Deliği büyük biberonlar kısa sürede bebeğin çok fazla anne sütü veya mama içmesine sebep olup kusmayı tetikleyebilir. Ya da bebek doyduğu halde annenin ısrarla daha fazla yedirmesi kusmasına sebep olabilir. Eğer bebek her ay düzenli olarak kilo alıyorsa ve kusmaya eşlik eden ateş, huzursuzluk vb. başka semptomlar yoksa bu kusmanın basit ve geçici olduğu anlaşılabilir.
Yemek yedikten saatler sonra gerçekleşen, zorlanarak veya fışkırarak kusmaların nedeni ise kesinlikle araştırılmalıdır. Özellikle doğumdan sonraki ilk birkaç beslenmeden sonra ortaya çıkan şiddetli kusma, sindirim sistemi ile ilgili ciddi sorunları akıllara getirebilir.
Yemek borusu ile midenin bağlandığı kısmın kapalı olması da yenidoğan bebeklerde şiddetli kusmalara sebebiyet verebilir. Bunun en önemli belirtisi bebeğin doğumdan sonraki birkaç beslenmenin ardından kusmaya başlamasıdır. Çünkü anne sütü mide borusunda birikmiştir. Bu durumda bebekte kusmayla birlikte morarma ve nefes darlığı da gelişebilir.
Psikolojik etkenlerin de kusmaya neden olabileceği bilinmelidir. Örneğin huzursuz bir ortam, bebeğe az ilgi gösterilmesi vb. durumlar bebeğin gerilmesine ve kusmasına sebep olabilir.
Tüm bunlarla birlikte enfeksiyonlar, gıda proteinlerine intolerans, zehirlenme, kafa içi kanamaları, böbreküstü bezi yetmezliği ve daha birçok problem kusma nedenleri arasında yer almaktadır.
Kusma Sırasında Ne Yapılmalı?
Kusma esnasında bebeği yan çevirmek veya yüzüstü pozisyona vermek boğulma riskine karşı önemli bir önlemdir. Kusma bittikten sonra bebeğin ağzının içi temizlenebilir, kaybedilen sıvıyı yerine koymak için su içirilebilir. Bebeğin kusması bitene kadar katı gıda asla verilmemelidir.
Kusmayı Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Bebeği sık sık kusan aileler, ‘Kusmaya ne iyi gelir?’ sorusunun cevabını elbette merak eder. Bebeğin mide kapasitesinin küçük olması veya reflü gibi şikâyetlere bağlı gelişen basit kusmalar, ebeveynlerin temkinli davranışlarıyla minimuma indirilebilir. Örneğin; bebeğin tıka basa midesi doldurulmamalıdır. Besledikten hemen sonra yatırılmamalı, mümkünse bir süre dik vaziyette durması sağlanmalıdır. Bebeğin hava yutması olabildiğince engellenmelidir, bunun için beslenme sırasında antikolik biberonlar kullanılabilir. Bebeğin gazının her fırsatta çıkarılması, bezinin beslenmeden hemen sonra değiştirilmemesi ve besledikten sonra hoplatıp zıplatılmaması da kusmayı önleyecek tedbirlerdir.
Kusmanın Tedavisi Var mı?
Eğer kusmanın altında yatan bir hastalık varsa anlık müdahaleler bunu tedavi etmez. Bu nedenle dikkatinizi çeken en ufak bir problemde dahi doktorunuza danışmanız sağlıklı olacaktır. Bir hastalık saptandığı takdirde, hastalığa yönelik uygulanan tedavi kusmayı da önleyecektir. İlk aylarda görülen ve bebeğin kilosunu olumsuz etkilemeyen hafif kusmalar için herhangi bir tedavi gerekmez. Bu durum zamanla kendi kendine geçecektir.
Aşağıdaki Durumlarda Mutlaka Doktora Başvurun
Kusmaya aşağıdaki belirtilerden en az biri daha eşlik ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır;
- Zorlanarak kusma,
- Günde birkaç kez fışkırır tarzda kusma,
- Miktarın 2 çorba kaşığından fazla olması,
- Kilo alamama/kilo verme,
- Kanlı veya safralı kusma,
- Kafa çevresinin büyük veya küçük olması,
- Uyku hali,
- Ateş,
- İshal / kabızlık.