Son dönemde anneler arasında en çok tartışılan konulardan biri haline gelen çocuklarda hijyen konusunda sabun kullanımı da öne çıkıyor. Özellikle toplumdaki genel kanı antibakteriyel içeriğe sahip sabunların sağlık açısından bazı problemler yarattığı yönündedir. Sıvı, katı ve köpük sabunların çocukların sağlığı açısından zararlı olup olmadığı merak konusudur. Özellikle sabunun zararları konusunda çocuklarının sağlığını korumak isteyen anne ve babaların bu alanda bilgi sahibi olmasında fayda vardır. Sabunların içeriğinde yer alan maddelere göre kullanımı sağlık açısından bazı problemler yaratabilir. Dolayısıyla özellikle çocuklarda hijyen konusunda sıvı ve katı sabun kullanımında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır.
Çocuklarda Sabun Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sıvı ve katı sabunların kullanımında birbirlerine karşı bazı avantajları olduğu gibi dezavantajlar da mevcuttur. Yaz aylarında yüksek sıcaklıklara bağlı olarak bakteri oluşumu çok hızlanır. Bu nedenle özellikle çocukların bir arada olduğu okul tuvaletleri gibi ortamlarda hijyen problemlerinin yaşanması gayet normaldir. Katı sabunun zararları konusunda da bu tür ortak kullanılan tuvalet ve duş gibi yerlere dikkat edilmesi önemlidir. Uzmanlara göre katı sabunlar, sıvı sabunlara göre daha doğal bir üretim sürecinden geçmiş olmasına rağmen yüzeylerinde çok yüksek miktarda bakteri barındırabilir. Bu nedenle çocuklar ellerini yıkayıp hijyenik olduklarını sanırken aslında ellerini daha fazla sayıda bakteriye bulaştırabilir. Bu yüzden çocuklarda özellikle ortak kullanılan alanlarda sabun tercihinin katı sabundan yana olmaması gerekir.
Kalıp Sabunların Çocukların Sağlığına Zararları
Katı sabun olarak da adlandırılan kalıp sabunlar, üzerindeki yüzeyde çok sayıda bakteriyi barındırabilir. Her ne kadar hijyenik olsa da kalıp sabunların kullanımı bakteri alışverişinin hızlanmasına yol açabilir. Bakteri alışverişinin yoğun olduğu hastane, okul, restoran, plaj ve AVM gibi alanların ortak kullanılan tuvaletlerinde katı sabun kullanılmamalıdır. Katı sabunun faydaları ve zararları konusunda araştırma yapan anne ve babalar için uzmanlar bazı tavsiyelerde bulunmaktadır. Genel anlamda kişiye özel katı sabun kullanılması durumunda daha hijyenik sonuçlar elde edilebilir. Bu nedenle el yıkama sırasında katı sabun tercih edilecekse mutlaka kişiye özel ve ambalajlı şekilde korunan katı sabunlar tercih edilmelidir. Örneğin çocuğunuzun okulda kullanımı için katı sabun alabilir ve sadece onun kullanıma özel hale getirebilirsiniz.
Sıvı Sabunun Zararları Nelerdir?
Kalıp sabunlar ortak kullanıldığı zaman bakteri yuvası olabilirken, aynı zamanda sıvı sabunlar da insan sağlığına tehdit oluşturabilir. Sıvı sabunların da bakteri ürettiği bilinen bir gerçektir. Bu yüzden anne ve babalar çocuklarının sağlığını koruyabilmek adına sıvı sabunun içindeki maddeler konusunda araştırmalar yaparak detaylı bilgilere ulaşmak istemektedir. Sıvı sabunlar yeterince hijyenik olmayan ambalajlarda tutulduğu için sağlık açısından bazı riskler taşıyabilir. Sıvı sabunların sağlık için tehdit oluşturduğu durumlardan bazıları şunlardır:
- Aynı ambalaj içinde tekrar tekrar sıvı sabun kullanılması hijyenik değildir.
- Sıvı sabun içinde katı sabunlara kıyasla çok daha fazla sayıda kimyasal madde vardır.
- Sıvı sabuna köpürtme özelliği veren sülfat sağlık açısından tehdit yaratan bir maddedir.
- Sıvı sabunlarda sülfat dışında paraben ve phenoxyethanol gibi kanser yapıcı maddelerin bulunduğu tespit edilmiştir.
- Sıvı sabunların maliyetini düşürmek için bu tür kimyasalların ağırlıkta olması hijyen yerine çeşitli sağlık sorunlarına davetiye çıkarabilir.
Sıvı sabunlarda bulunan kimyasal maddeler, yetişkinlerden ziyade en çok çocukları olumsuz etkiler. Sıvı sabunun zararları nelerdir diye araştıran anne ve babalar için yapılan araştırmaların sonuçları büyük önem taşır. Çocuklarda sıvı sabunun daha zararlı olduğu belirtilmektedir. Bununla birlikte çocukların cilt yapısı yetişkinlere göre çok daha hassas ve savunmasız olduğu için sıvı sabunların içeriğinde bulunan kanser yapıcı kimyasal maddeler çocukların sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Antibakteriyel Sabunlar Zararlı Mı?
Çocukların sağlığı için tehdit oluşturmayan sabunlara yönelik bazı araştırmalar yapıldığı görülmektedir. Özellikle antibakteriyel adıyla piyasaya sürülen sabunlar da sağlık açısından bazı olumsuz durumlara neden olabilir. Antibakteriyel sabunlar mantar ve bakterilere karşı etkili antiseptik ajanlar olmasına rağmen vücutta biriktiği için kanserojen etki gösterebilir. Antiseptik sabunların karaciğer rahatsızlıkları ve kanser riskini artırdığı tespit edilmiştir. Bu nedenle çocukların da hijyen konusunda sık sık antibakteriyel sabun kullanmamaları önerilmektedir. Beyaz sabunun zararları yönelik yapılan araştırmalarda uzun süre antibakteriyel sabun kullanımı iskelet sisteminde de bazı sorunlar yarattığını ortaya koymuştur:
- Antibakteriyel sabunların içeriğinde yer alan triclosan adlı madde insan sağlığı açısından zararlıdır.
- Bu madde ciltte kuruluk, kaşıntı ve egzemaya da yol açmaktadır.
- Triclosan maddesi vücutta tiroit bezinin çalışmasını bozarak guatr hormonunun salgılanmasında dengesizlikler yaratabilmektedir.
- Farklı cilt tiplerine özel geliştirilen antibakteriyel sabunlar cildin kendi kendini onarma özelliğine de zarar vermektedir.
Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu, 2016 yılında yaptığı araştırma ile antibakteriyel sabunların sık kullanımından dolayı kişilerde hormonal sağlık sorunlarının ortaya çıktığını tespit etmiştir. Uzun vadede kansere yol açtığı görülen antibakteriyel sabunların yerine daha sağlıklı içeriğe sahip sabunların tercih edilmesi gerekir. Çocukların el hijyenine dikkat ederken kullanacakları bu sabunlar uzun vadede görülebilecek sağlık sorunlarını ortadan kaldırmada etkilidir.
Çocuklar İçin En İdeal Sabun Hangisi?
Çocukların cilt yapısı yetişkinlere göre daha hassas ve savunmasız olduğu için onların cildine en uygun yapıdaki sabunlar tercih edilmelidir. Sıvı sabunların yüksek miktarda kimyasal içermesi, katı sabunların ise bakterilerden arındırılmamış olması nedeniyle farklı arayışlar gündeme gelmiştir. Özellikle son yıllarda kullanımı giderek artan köpük sabunlar uzmanlar tarafından çocukların hijyeninde en çok kullanılabilecek sabun türü olmuştur. Dolayısıyla çocuklar için köpük sabun faydaları oldukça önemlidir. Kalıp sabunlarda bakteri üretimi ihtimali düşünüldüğünde en ideal sabun türü köpük formundaki sabunlardır. PH değerinin çocukların cildine uyumlu olması sayesinde çocukların ellerinde hiçbir şekilde kızarıklık, kuruluk veya nem eksikliği gibi sorunlar görülmez. ABD’de yapılan araştırmaların akabinde çocuklar için en ideal sabunun köpük formundaki sabunlar olduğu tespit edilmiştir.
Köpük Formundaki Sabunların Faydaları
En güvenli seçenek olarak tavsiye edilen köpük formundaki sabunlar, çocuklarda hem kullanışlı hem de hijyenik sonuçlar alınmasını sağlar. Çocukların cilt yapısına uyumlu olan köpük formundaki sabunlar sayesinde şu avantajlar elde edilebilir:
- Köpük formundaki sabunlar katı sabunlar gibi bakteri tutmaz.
- pH değeri çocukların cildi ile birebir uyumlu olduğu için el temizliğinde en güvenilir seçenektir.
- Çocukların hassas cildinde ortaya çıkan alerji, tahriş ve diğer deri rahatsızlıklarının görülme olasılığı düşüktür.
- Kalıp ve sıvı sabunlar çocukların cildinde alerji görülmesine neden olurken köpük sabunlarda böyle bir risk yoktur.
- Egzema gibi sıkıntı yaratan deri rahatsızlıklarından kaçınmak için köpük sabun tercih edilmelidir.
- Bitkisel içeriklerle hazırlanan köpük sabunlar organik olması sebebiyle kansere sebep olan kimyasallardan bağımsızdır.
- Kolayca çözüldüğü ve kimyasal içermediği için çevreye de duyarlıdır.
Köpük sabunlar hem çocukların sağlığı hem de çevrenin korunması açısından önemlidir. Köpük formundaki sabunların sağladığı faydalar sayesinde en hassas cilde sahip çocuklar bile bunları rahatlıkla kullanarak yeterli seviyede el hijyeni sağlayabilir. Köpük sabunlar pompalı aparatlar ile kullanıldığı için ekonomik kullanım avantajı da sağlar. Çocuk sabunu seçiminde uzmanların tavsiye ettiği üzere köpük formundaki sabunların tercih edilmesi faydalı olacaktır.